kakofoNIKT & Chór Pogłosy

Wacław z Szamotuł na ludowo

Może wiek XVI i XXI łączy o wiele więcej niż się spodziewamy.
Wacław z Szamotuł (ok. 1520/25 - ok. 1560) żył i tworzył muzykę w wieku XVI, w epoce renesansu. To czas niezwykle ważny zarówno dla historii kultury, filozofii, jak i sztuki, a w tym i muzyki. Czas naznaczony zwrotem ku człowiekowi (humanizm), który m.in. objawiał się spojrzeniem wstecz - ku antykowi. Przeszłość służyła przyszłości. Renesans to także czas reformacji i kontrreformacji. Czas rozłamu, ale i szukania wspólnoty. Czas Marcina Lutra, Giordana Bruno, Dantego, Mikołaja Kopernika, Erazma z Rotterdamu, Tomasza z Kempis, Jana Kochanowskiego i wielu wielu innych. Epoka wielkich idei i wielkich osobowości. A pośród tego czasu odnajdujemy i Wacława z Szamotuł, pierwszego polskiego kompozytora, którego utwory drukowano poza granicami Rzeczpospolitej. Druki muzyczne, w których znalazły się jego łacińskie motety, zawierają kompozycje m.in. Clemensa non Papy, Nicolasa Gomberta i wielu innych muzycznych znakomitości tego czasu. Wacław z Szamotuł dokonał w swoim życiu także swoistego zwrotu - odnalazł w reformacji bliskie mu idee. Jego twórczość uległa zmianie - proste czterogłosowe pieśni z tekstem polskim zastąpiły komponowane dotąd motety z łacińskim tekstem. Wiek XVI, tak silnie zróżnicowany i naruszający dotychczasowe postrzeganie świata, odcisnął wyraźne piętno na życiu i twórczości Wacława z Szamotuł.

Wiek XXI - nasz dotychczasowy świat zatrząsł się w swych, wydawałoby się, nienaruszalnych, niepodważalnych i nieprzemijalnych ramach. Ziemia przez zmiany klimatyczne zmienia swe oblicze, a człowiek nie zawsze chce to dostrzec. Świat zamarł - pandemiczny lockdown dokonał czegoś niemożliwego. A zatem niemożliwe stało się możliwym. Człowiek nie uszanował Ziemi, która została mu dana … Renesansowy antropocentryzm dla XXI wieku stał się swego rodzaju zgubą, a może wręcz przekleństwem.
Jaka mądrość ludowa istniała w XVI wieku - trudno rzec. Jaka istnieje w XXI wieku - czy jeszcze jesteśmy w stanie ją usłyszeć?

Mądrość ludowa bowiem to mądrość życiowa. Obserwacje i doświadczenie zbierane z pokolenia na pokolenie przez ludzi żyjących w naturalnym środowisku. Aby zrozumieć otaczający świat, jego porządek i żyć w zgodzie z nim, a nie wbrew niemu, burząc i niszcząc to, trzeba dostrzec wartość tego, co zostało dane …
Odniesienie Boga do Człowieka, Człowieka do Boga, Matki Ziemi do Człowieka, Człowieka do Matki Ziemi.
Wacław z Szamotuł na ludowo jest tym wszystkim. To teksty i muzyka Szamotulczyka, jak te m.in. z Psalmu 31 „In te, Domine, speravi” - „W Tobie ufność swą kładę, Boże niezmierzony” (tłum. Jan Kochanowski), jak i „Błogosławiony człowiek, co się tak sprawuje, że w radę niepobożnych ludzi nie wstępuje” (łac. Psalm 1 „Beatus vir” w tłum. Andrzeja Trzecieskiego). Wacław z Szamotuł na ludowo to także sięgnięcie do ludowej muzyki, obyczajów i instrumentów ziemi szamotulskiej. Ale to także nowe, autorskie teksty inspirowane tym, co nas niepokoi w XXI wieku.

Wacław z Szamotuł na ludowo to powiązanie muzyki dawnej - sakralnej i ludowej - w swym codziennym, jak i duchowym wymiarze oraz nowoczesnej - z wykorzystaniem elektroniki, ale także instrumentów stworzonych ze złomu, wydawałoby się już niepotrzebnego. Muzyczny recykling. Bowiem to, co już niepotrzebne może stać się na nowo, inaczej potrzebne. Muzycznie - połączyliśmy tak różne światy, aby to urzeczywistni
. Ale w tym wszystkim jest też głębokie, humanistyczne przesłanie - fragmenty tekstów z Księgi Koheleta podejmującej rozważania nad istotą ludzkiego życia, oryginalne fragmenty tekstów z twórczości Wacława z Szamotuł oraz teksty autorskie korespondujące z „marnością” człowieka XXI wieku - miesza w sobie nadzieję z beznadzieją. Co zwycięży? Błogosławiony Człowiek swych błędów żałuje … Wiek XVI, podobnie jak i XXI naznaczony jest nadzieją, że zmiana ratuje, a nie rujnuje.
(tekst: Alina Mądry)


Wacław na ludowo

kakofoNIKT i Chór Pogłosy
organizator: Stowarzyszenie Musica Patria

dyrygentka
Joanna Sykula Sykulska

kakofoNIKT
Patryk Lichota - elektronika
Michał Joniec - złom, bębny obręczowe, tomy

Dominika Szelążek -baraban, bęben obręczowy, werbel, tamburyn

Goście :
Jacek Hałas - śpiew, lira korbowa

Kapela Szamotulska:
Natalia Czaja-Jagielska - skrzypce
Paweł Kuźniak - maryna
Tomasz Kuźniak - klarnet

Romulad Jędraszek -dudy

Chór Pogłosy
Soprany:
Kornelia Kondracka
Justyna Grzesik
Wiktoria Machnicka
Aleksandra Anioła
Malwina Bleja
Julia Wiergowska
Ewa Tracz
Hanna Górnicka-Holeczek
Antonina Bajew
Dominika Sykulska
Elżbieta Pabich
Maria Trzeciak
Alty:
Jagoda Nowak
Wiktoria Kostrzewa
Kamila Kaczmarek
Kamila Majka
Maja Wąż
Oliwia Jóźwiak
Zuzanna Bajew
Beata Wiśniowska
Marcelina Truszkowska
Olga Kolińska
Paulina Malanowska-Urbaniak
Tenory:
Jędrzej Michalski
Dawid Kajczyk
Emil Wilawer
Basy:
Tomasz Citak
Maciej Roszak
Wojciech Lubarski
Andrzej Piechota
Konrad Handschuh

realizator dźwięku - Bartek Olszewski

partnerzy projektu: Szamotulski Ośrodek Kultury, Fundacja
Varietae, Wolna Grupa Twórcza, Pałac Baborówko
partnerzy medialni: Region Szamotulski

Dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu "EtnoPolska 2020"